Od 1998, Szwajcaria ma podwójny system wydawania pozwoleń na pracę. Pierwszeństwo mają pracowanicy z krajów Unii Europejskiej, a bardziej restrekcyjna polityka dotyczy obywateli spoza UE.
Zezwolenia na pracę są zwykle połączone z pozwoleniami na stały pobyt. Istnieją różne rodzaje pozwoleń na pobyt stały - w zależności od narodowości, rodzaju umowy o pracę, branży, w której pracujesz i popytu na rynku pracy w Szwajcarii. Sprawdź sekcję: pozwolenia na pobyt, aby uzyskać więcej informacji.
Za sprawą obustronnego porozumienia między UE a Szwajcarią, od 2002 roku obywatele Unii oraz Norwegii, Islandii (członkowie EFTA) i, pod pewnymi warunkami, Liechtensteinu mają ułatwiony wstęp do Szwajcarii oraz zdobycie zezwolenia na pobyt i zatrudnienia. Zostało ono potwierdzone w czerwcu 2009r.
Obywatelom UE przysługuje obecnie:
Poszukiwanie pracy: Obywatele UE nie potrzebują pozwolenia na stały pobyt i pracę na odbycie poszukiwania zatrudnienia w okresie do 3 miesięcy. Jeśli poszukiwania trwają dłużej, trzeba ubiegać się o zezwolenie na pobyt na kolejne 3 miesiące. Pozwolenia te nie zapewniają dostępu do systemu zabezpieczenia społecznego w Szwajcarii.
Obywatele spoza Unii Europejskiej mogą wyłącznie otrzymać pozwolenie na pracę, jeśli ich pracodawca udowodni, że nie może znaleźć pracownika na dane stanowiska ze Szwacjarii lub UE. Może to być skomplikowany i biurokratyczny proces zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika. Istnieją pewne wyjątki od tej reguły dla wysoko wykwalifikowanych / wyspecjalizowanych i / lub kierowniczych stanowisk.
Jeśli pracodawca chce Cię zatrudnić, musi wysłać Ci oficjalną zgodę na zatrudnienie. Jeśli przyjmiesz ofertę, pracodawca następnie składa wniosek o zezwolenie na stały pobyt w lokalnej policji kantonu, w sekcji dla obcokrajowców. Jeżeli pozwolenie na stały pobyt zostanie przyznane, pracodawca wysyła Ci „pre-zezwolenie” na pozwolenie na stały pobyt (Zusicherung der Aufenthaltsbewilligung - Autorisation de Séjour) wraz z umową o pracę. Po przyjeździe do Szwajcarii, dołacz ten dokument do formalnego wniosku o zezwolenie na stały pobyt.
Proces wydawania pozwolenia na pracę może trwać kilka miesięcy i nie ma niestety gwarancji, że zostanie ono wydane. Pracodawca może oferować pomoc w jego zdobyciu, ale ostateczna decyzja zostanie podjęta przez władze szwajcarskie. Zależy ona od różnych kryteriów, takich jak: rodzaj pracy; posiadane kwalifikacje; narodowość itd. Za pomocą dość nieścisłych przepisów prawnych władze poszczególnych kantonów mają dużą swobodę w wydawaniu pozwoleń, więc ostateczna decyzja może zależeć od nastroju urzędnika w trakcie analizy złożonej aplikacji.
Pracownicy organizacji międzynarodowych nie potrzebują pozwolenia na pracę w Szwajcarii (jeśli ONZ musiałoby przejść przez koszmar homologacji zezwolenia dla każdego pracownika, to prawdopodobnie natychmiast przeniosłoby się do innego kraju). Zamiast pozwolenia na pracę, wydaje się specjalną kartę tożsamości (Identitätskarte - Carte de Légitimation). Posiadacze korzystają z uprzywilejowanego traktowania w zakresie ceł, imigracji i zakwaterowania.
Ze względu na restrykcyjne przepisy imigracyjne i stosunkowo wysoki poziom wynagrodzenia, sporo cudzoziemców pracuje w Szwajcarii nielegalnie (np. bez oficjalnego zezwolenia na stały pobyt). Jednak nie zalecamy Ci pracy bez odpowiedniego zezwolenia w żadnych okolicznościach. Nielegalni pracownicy żyją w ciągłym zagrożeniu deportacją i są często wykorzystywani przez pracodawców. Ponieważ nie masz zezwolenia na pracę, pracodawca nie może nawet zostać zmuszony w żaden sposób do jakiekolwiek zapłaty za Twoją pracę.