Het onderwijssyteem bestaat uit te volgende niveaus:
- 2-3 jaar kleuteronderwijs (niet verplicht)
- 8 jaar basisonderwijs (ilköğretim)
- 3-4 jaar middelbaar onderwijs (lise)
- universiteit
Het basisonderwijs, dat gesubsidieerd is door de overheid, is verplicht in Turkije (van 6 tot 14 jaar). In Turkije moet je echter betalen voor het kleuteronderwijs en de middelbare school. Hoewel de kosten vrij laag zijn, kunnen vele arme families het zich niet permitteren om hun kinderen naar school te sturen. Uiteindelijk gaan vele kinderen niet naar de kleuterschool en verlaten ze voortijdig de school op 14-jarige leeftijd. Men mag beginnen werken op 15-jarige leeftijd in Turkije en vele arme families kunnen met dit extra inkomen overleven.
Turkse studenten moeten een ingangsexamen doen vooraleer ze naar de universiteit (of hogeschool) kunnen. Met deze resultaten kan men bepalen naar welke school (en soms met een academisch programma binnen deze scholen) de studenten kunnen gaan. 2 of 3 punten op een ingangsexamen kunnen het verschil uitmaken in bepaalde gevallen. Studenten kunnen dan oftewel een graduaatsopleiding van 4 jaar of een onderwijsprogramma van 2 jaar volgen.
Een Turkse schooldag
Een schooldag start rond 8u15 en eindigt om 15u. Op de middag is er een lunchpauze van een uur. Cafeterias zijn zeldzaam in Turkse scholen en daarom gaan de meeste studenten naar huis of nemen ze hun lunchpakket mee naar school. Door de overbevolking verdelen stadsscholen zich wel al eens in twee, waarbij de ene helft de lessen 's morgens bijwoont en de andere helft 's middags. Dit komt vooral in grote steden voor zoals Istanbul en Ankara.
Turkse studenten hebben 1 klasleraar tot het 6de jaar. Daarna hebben ze voor elk vak een andere lesgever. Ondanks de overheersende Moslim bevolking laten openbare scholen geen gebeden toe. Verder zijn hoofddoeken (hijab) verboden. Turkse studenten dragen het nationale volkslied (İstiklal Marşi) voor, in plaats van te bidden aan het begin van de schooldag.
Bij het basisonderwijs zijn deze regels echter niet van toepassing. De nadruk bij de godsdienstlessen ligt op de Islam. Buitenlandse studenten zijn niet verplicht om de lessen bij te wonen maar hun medewerking is altijd welkom.
Als je wilt dat jouw kind de godsdienstlessen bijwoont kan je beter maar het leerplan nagaan bij de school. Door je eigen geloof kan het zijn dat je van gedachten verandert nadat je meer weet over de vakinhoud. Anderzijds kan je beslissen om je kind toch de lessen te laten bijwonen zodat het culturele ervaring verwerft (ook al zijn jij en je familie geen Moslims).
Maak je beslissing op basis van wat je kind zelf wilt.
Fysische straffen
Het uitdelen van fysische straffen is niet taboe in Turkse scholen. Terwijl leerkrachten kinderen niet mogen slaan in het Westen, is dit wel toegelaten in Turkije. Dit wordt echter niet in overdreve mate toegepast, maar het gebeurt wel.
Westerse meisjes zouden zich niet moeten verwachten aan een gelijke behandeling in Turkse scholen. In Turkije is er een tijd geweest waarbij rebelse meisjes een maagdelijkheidstest moesten afleggen. Nu is dit echter het geval niet meer, maar meisjes worden sneller gestraft of geschorst dan jongens.
Qua discipline is er een verschillen tussen privé scholen en internationale scholen waarbij men zich focust op buitenlandse studenten.